Dovenschap wil door middel van een wet erkenning van de Nederlandse Gebarentaal (NGT) die deze nationale taal als officiële taal erkend. Dovenschap beschouwt erkenning van de NGT als erkenning van de taal en cultuur van de Nederlandse dovengemeenschap. Wettelijke erkenning betekent bovendien de erkenning dat gebarentaligen ook deel uitmaken van de Nederlandse samenleving.
De Nederlandse Dovengemeenschap en gebarentaligen
Eén van de taken die Dovenschap zichzelf heeft gesteld is het bewaken van het culturele en taalkundige erfgoed van de Nederlandse dovengemeenschap. Elk land kent minimaal één gebarentaal, soms meer. De NGT is een gestandaardiseerde taal die is voortgekomen uit vijf gebarentaaldialecten binnen de Nederlandse dovengemeenschap. Deze taal wordt voornamelijk gebruikt door vroegdoven: degenen die voor het derde levensjaar doof waren of zijn geworden.
Er zijn in Nederland naar schatting tussen de 12.000 en 20.000 vroegdoven. Naast deze groep zijn er meer gebarentaligen: ouders van vroegdove kinderen maar ook kinderen van vroegdove volwassenen. Verder studeerden in de periode 2001-2017, 1665 personen af als docent/tolk NGT bij de Hogeschool Utrecht, en zijn ook de 177 afgestudeerde schrijftolken gedurende anderhalf jaar onderwezen in de NGT.
De Universiteit Amsterdam biedt sinds de jaren ’90 de opleiding Gebarentaalwetenschappen. Van de eerste jaren zijn geen cijfers beschikbaar. Wel is bekend dat in de periode 2001 tot 2017 131 studenten op Bachelor of Master niveau afstudeerden bij deze opleiding. De aantallen studenten die het vak NGT als keuzevak of minor-vak studeerden, zijn hierin niet meegerekend.
Tenslotte is beheersing van de NGT een vereiste voor wie in de zorg en het onderwijs aan doven werkt, maar zijn er ook talloze personen die puur uit belangstelling de NGT hebben geleerd, en beheersen. De gebarentaalgemeenschap is dus aanzienlijk groter dan de dovengemeenschap.
Morele plicht tot erkenning
De Nederlandse regering heeft in 1996 de eerste stappen gezet richting de erkenning van de NGT, maar dit heeft nog niet geleid tot een daadwerkelijke erkenning. Met betrekking tot andere talen heeft de Nederlandse regering wel concrete stappen gezet. Dovenschap wil dat de Nederlandse overheid ook de NGT erkent als minderheidstaal. Uit het Nederlandse periodieke rapport aan de Raad van Europa, uit 2003, blijkt dat het wat betreft de regionale talen om de volgende aantallen gaat: 630.539 Friezen, 1.800.000 die het Nedersaksisch beheersen (van de 300.000 uit die taalregio) en 70-75% van de 1,1 miljoen bewoners in het Limburgse gebied die het Limburgs verstaan en/of spreken.
Wat betreft de non-territoriale minderheidstalen gaat het om een paar honderd personen die het Jiddisch beheersen. De 4500 personen die geclassificeerd zijn als Sinti gebruiken 1 taal, het Sinti. De 750 personen die geclassificeerd zijn als Roma gebruiken verschillende dialecten van de Roma-taal. Zoals eerder genoemd zijn er 12.000-20.000 vroegdoven in Nederland en overtreft het aantal gebarentaligen het aantal vroegdoven. Het aantal gebarentaligen kan dus geen argument zijn voor het niet erkennen van de NGT als minderheidstaal.
Erkenning, nu!
Dovenschap streeft naar een maatschappij waarin doven worden gezien als zelfbewuste en betrokken burgers die dezelfde rechten, verantwoordelijkheden, mogelijkheden en levenskwaliteit moeten hebben als iedereen. Essentieel hierin is de erkenning van de taal en cultuur van dove burgers. Dovenschap zet zich dan ook op alle mogelijke manieren in voor in de erkenning van de NGT: door te lobbyen, door media-acties en door samenwerking met overheden en organisaties.