Uit een onderzoekrapport naar dove asielzoekers blijkt dat de asielprocedure voor dove vluchtelingen ernstig tekortschiet. Door slechte en onvolledige communicatie tijdens en over de procedure blijkt het aanvragen van asiel voor deze groep niet alleen onnodig traumatiserend, maar duurt het gemiddeld ook nog eens anderhalf tot wel twaalf keer zo lang. Door een gebrek aan informatie begrijpen dove asielzoekers de procedure(s) niet en hebben zodanig geen idee waarmee zij instemmen.
Dove vluchtelingen 0ndertekenen uit angst voor uitzetting
Uit het rapport blijkt verder dat dove asielzoekers door gebrekkige communicatie en uit angst voor uitzetting tijdens de asielprocedure documenten ondertekenen zonder kennis te hebben van de inhoud. IND, COA en Vluchtelingenwerk blijken tijdens de procedure dan ook geen goede communicatie op gang te kunnen brengen. Er worden geen tolken ingezet of tolken in de verkeerde (gebaren)taal, terwijl de inzet van de juiste tolken de communicatie kan bespoedigen en daarmee de procedure drastisch kan verkorten. In het meest extreme geval heeft een dove vluchteling mede daardoor wel twaalf jaar lang moeten wachten op de afronding van de asielprocedure.
Gebrek aan professionele hulp dove asielzoekers
Deze groep vluchtelingen is extra gevoelig voor isolatie en heeft vaak te kampen met een stevige problematiek die onbehandeld blijft. Daarbij voelen dove vluchtelingen zich vaak onnodig angstig en onveilig doordat zij geen faciliteiten krijgen die specifiek gericht zijn op het ondersteunen van dove mensen, zoals flitslampen. Nu bestaan er organisaties van en/of voor doven die hen mogelijk kunnen ondersteunen, maar daar worden zij helaas niet over geïnformeerd, noch wordt er door organisaties die de asielprocedure afwikkelen professionele hulp ingeschakeld van professionals met expertise op het gebied van doofheid.
Voorkomen verder trauma
Aanpassingen in de communicatie tijdens de asielprocedure helpt dove asielzoekers eerder toekomen aan het verwerken van en voorkomen van verder trauma. De volgende punten uit het rapport strekken dan ook tot aanbeveling:
- Voor een snelle en adequate (psychische) hulpverlening moeten organisaties met expertise, zoals de GGMD sneller ingeschakeld worden.
- Tijdens het inhoudelijk bespreken van procedures moet ten alle tijden een geschikte tolk beschikbaar zijn voor een adequate communicatie en daarmee sneller verloop van procedures. Bij voorkeur zijn dit dove tolken die tussen de Nederlandse Gebarentaal en de gebarentaal van de dove asielzoeker kunnen tolken.
- Ter voorkoming van isolatie en het bevorderen van integratie moeten dove asielzoekers geholpen worden in contact te komen met welzijnsorganisaties, sportorganisaties en andere organisaties van en/of voor doven binnen de Nederlandse dovengemeenschap.
Onderzoek
Dit onderzoek naar dove asielzoekers werd uitgevoerd tussen september 2014 en mei 2015 door studenten van de Hogeschool Utrecht onder begeleiding van dr. Corrie Tijsseling, bestuurslid Dovenschap, en met medewerking van de Werkgroep Dove Allochtonen Front (DAF).
Lees het volledige rapport: Rapport dove asielzoekers (11 mb) – “Problemen die dove asielzoekers ervaren bij een asielaanvraag in Nederland”